اشاره: مباحث عرفانی برای جوانان جاذبه فراوانی دارد. این جاذبه ذاتی موجب شده تا عرفان¬های کاذب هم اندک اندک به دنبال جای پایی در جامعه دینی ما باشند. این نوشتار درصدد شناخت و نقد نحله¬هایی از این عرفان¬ها برآمده است. به یقین ورود در عرصه این مباحث تخصصی، نیازمند مطالعه، مباحثه و تحقیق بیشتر است و در این راستا مقاله حاضر برای ایجاد هوشیاری، انگیزه و پی¬جویی بیشتر مفید خواهد بود.
مقدمه شیطان پرستی مدرن

قابل انکار نیست که عصر مدرنیته تأثیرات شگرفی در بهبود زندگی مادی بشر داشته است. اما این ارتقای کیفی در سطح زندگی بشر، او را روز به روز از توجه به ساحت وجودی و سرشت ملکوتی خود غافل¬تر نموده و در نتیجه تمایلات معنوی و بنیادهای اخلاقی در جوامع رو به افول رفته است. در چنین موقعیتی که بشر شاهد تاراج میراث معنوی خود می¬باشد، سعی در پناه بردن به پناهگاهی دارد که روح تشنه معنویت خود را سیراب نماید و این تشنگی جز با روی آوردن به چشمه زلال معرفت الهی که از سایه¬سار قرآن و سنت می-گذرد، امکان¬پذیر نیست. این جاست که شیطان از کمین¬گاه خود بیرون آمده و تشنگان عرفان و معرفت الهی را به گنداب¬ها و مرداب¬های آلوده فرقه¬ها و نحله-های عرفانی منحرف- که داعیه رساندن بشر به عرفان حقیقی و آرامش ابدی را دارند- رهنمون می¬سازد. این گونه است که ما در دنیا و مخصوصاً در جامعه اسلامی خودمان شاهد رشد قارچ¬گونه افکار مکتب¬های انحرافی و مدعیان عرفان¬های کاذب هستیم. این روند با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و گرایش مسلمانان جهان و به ویژه جوانان کشورمان به معنویت، شدت بیشتری یافت و این عرفان¬های دروغین و نحله¬های منحرف، یک تهاجم فرهنگی نرم و پنهان را آغاز کردند. بخشی از اهدافی که آن¬ها دنبال می¬کنند، عبارتند از: نفی عقلانیت در جامعه؛ جایگزینی عرفان¬های دروغین به جای عرفان اسلامی؛ ترویج بی¬بند و باری و ترک شریعت؛ ترویج شدید فرقه¬گرایی و ایجاد مکتب¬ها و نحله¬های متعدد به منظور بر هم زدن امنیت سیاسی و اجتماعی و اخلاقی جامعه.
از جمله عرفان¬های کاذب و وارداتی این موارد را می¬توان نام برد: از شرق: سای¬بابا، اُشو، کریشنا و عرفان رام¬الله؛ از غرب: عرفان مسیحیت و عرفان یهود و عرفان¬های آمریکایی هم¬چون عرفان سرخپوستی و عرفان اِکنکار. این در حالی است که در داخل کشور نیز، صوفیه و دراویش تحت عناوین مختلف مثل: شاه نعمت¬اللهی، نقش¬بندیه و گنابادیه به طور هدفمند مشغول ترویج افکار خود، نشر کتاب و جمع¬آوری طرفداران و ساخت خانقاه¬های متعدد هستند. ما در بخش اول نگاهی کوتاه ولی واقع¬بینانه به تاریخچه، مبانی فکری و برخی اشکالات تعدادی از این نحله¬های عرفانی نوظهور می¬افکنیم و در بخش دوم نحله شیطان¬پرستی را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و مبحث صوفیه را به مجالی دیگر واگذار می¬کنیم.